သာသနာ့ အလံ (ဘာသာေရး ဗဟုသုတ)

'' အလံက ေဇာက္ထုိးၾကီး၊ ေဇာက္ထုိးၾကီး "

အသံၾကားရာသုိ႔ လွမ္းၾကည့္လုိက္ေတာ့ အသက္ေလးဆယ္ အရြယ္ ဒကာတစ္ေယာက္၊ မိမိတုိ႔ လက္ထဲက သာသနာ့ အလံကို လက္ညွိဳးထုိး ေျပာေနေၾကာင္း သိေတာ့မွ လက္ထဲက အလံကို ငုံ႔ၾကည့္မိသည္၊ ဟုတ္ေပသားပဲ၊  ေရဗူးမ်ား ကားေပၚသို႔ တင္ေနသည္ကို ေငးလွ်က္ အမႈမဲ့ အမွတ္မဲ့ ၀ါးလုံးတုိင္မွာ အလံခ်ည္တာ ပဘႆရ ေရာင္ျခည္ေတာ္မွ အျပာေရာင္ကို ေအာက္ထား၍ ခ်ည္မိေၾကာင္း သတိထား မိေတာ့တယ္၊ ထုိအခါမွာေတာ့ တပည့္ေက်ာ္မေလးက   '' ဘုန္းဘုန္းကလည္း ရွက္စရာၾကီး ဘုန္းၾကီးက သာသနာ့အလံ ခ်ည္တာ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္လုိ႔ လူက ေထာက္ျပတာခံရတယ္လုိ႔ " ဆုိျပီး သူကပါ  သာသာန႔ဲ နာနာ ၀င္ႏွက္ေတာ့တာပဲ၊ ေအးေလ ကိုယ္ကလည္း ေပါ့ဆမိတာကိုး ခံေပဦးေတာ့ ေရႊဘုန္းေရေပါ့။


ပထမအၾကိမ္ မုတၱမပင္လယ္ေကြ႕ ေရလွဴခရီးစဥ္သြားတုန္းက  အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုပါ၊ ထုိ႔ေန႔ ကတည္းက အားတဲ့ အခါ သာသနာ့အလံ အေၾကာင္း မသိေသးသူမ်ား သိရေအာင္ ေရးမယ္လုိ႔ စိတ္ကူးထားတာပါ၊ ခုမွပဲ အားလုိ႔ ေရးျဖစ္ပါတယ္ေတာ့တယ္၊ ျမတ္စြာဘုရား လက္ထက္ေတာ္ အခါကာလကေတာ့ သာသနာ့ အလံဆုိတာ မရွိခဲ့သကဲ့သုိ႔ အထက္၊ ေအာက္ အသုံးျပဳပုံမွာလည္း သီရိလကၤာမွာ သာသနာ့အလံ တီထြင္ခဲ့ျပီးေနာက္ပုိင္းမွ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားပင္ ျဖစ္ပါတယ္၊ သာသနာ့ အလံေတာ္မွာ အေရာင္ေျခာက္မ်ဳိး ပါရွိပါတယ္၊ ျမတ္စြာရား၏ ေရာင္ျခည္ေတာ္ေျခာက္ သြယ္ကို ရည္မွန္းလုိ႔ ျပဳလုပ္ တီထြင္ထားျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္... ထုိေရာင္ျခည္ေတာ္ ေျခာက္သြယ္မွာ...


၁. နီလ=အျပာေရာင္
၂. ပီတ=အ၀ါရင့္ေရာင္
၃. ေလာဟိတ=အနီေရာင္
၄. ၾသဒါတ = အျဖဴေရာင္
၅. မဥၹိတၳ   = ပန္းႏုေရာင္
၆. ပဘႆရ = အထက္ပါ ေရာင္ျခည္ေတာ္ ငါးသြယ္မွ ေရာျပြမ္းယွက္ႏြယ္၍ ျပိဳးျပိဳးပ်က္ပ်က္ထြက္ေသာ ေရာင္ျခည္ေတာ္။


ေနာက္ဆုံး ေရာင္ခ်ည္ေတာ္မွာ အထက္က ေရာင္ျခည္ေတာ္ငါးမ်ဳိးက အေရာင္ဟပ္၍ ျဖာထြက္ေသာ ေရာင္ျခည္ေတာ္ ျဖစ္သည္၊ သုိ႔ေသာ္ ထုိပဘႆရ ေရာင္ျခည္ေတာ္အား အ၀တ္စျဖင့္ ပုံေဖာ္ရာမွာေတာ့ အထက္က ေရာင္ျခည္ေတာ္ ငါးမ်ဳိးကိုပဲ သီးျခားအ၀တ္တစ္စစီ စပ္ျပီး ခ်ဳပ္ထားရေလသည္၊ ထုိ သာသနာ့ အလံအား အသုံးျပဳခ်ိတ္စြဲနည္းအားလည္း ျပဌာန္းထားေပသည္၊ အလံေတာ္အား အျပာေရာင္ကို ခ်ည္မည့္ တန္းဘက္မွထား၍ ခ်ိတ္စြဲရမည္၊ ထုိသုိ႔ ခ်ိတ္စြဲရာမွာလည္း ေနာက္ဆုံး ပႆရေရာင္ခ်ည္ေတာ္တြင္ အျပာေရာင္က အထက္ဘက္က ခ်ိတ္စြဲရမည္ဟု ျပဌာန္းထားေပသည္။


ထုိသာသနာ့ အလံအား ၁၈၈၅-ခုႏွစ္က သီရီလကၤာႏုိင္ငံတြင္ တီထြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္၊ ထုိအလံေတာ္အား စတင္တီထြင္သူမွာ အခ်ဳိ႕က အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား Buddha (ဓ-ေအာက္ဆင့္မရ၍ပါ) ဘာသာ၀င္ ဗုိလ္မွဴးေဟာင္း မစၥတာ ဟင္နရီ စတီး ေအာ့လ္ေကာ့ ( Henry Steele Olcott ) ဟု ဆုိၾကသည္၊ အခ်ဳိ႕ကလည္း မစၥတာ ေအာ့လ္ေကာ့မွာ အလံေတာ္ အရြယ္အစားအား အၾကံျပဳခဲ့သူသာျဖစ္၍ တစ္ကယ္တမ္း အလံေတာ္အား တီထြင္ခဲ့သူမွာ သီရိလကၤာႏုိင္ငံသား  အရွင္ စီပီဂုဏ၀ၯန ( C.P Gune Wardene ) ျဖစ္သည္ဟု ဆုိၾကသည္၊ ဒုတိယ အဆုိကို ပညာရွင္ အမ်ားစုလက္ခံ ၾကေပသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ေတာ့ ထုိသာသနာ့ အလံေတာ္ကို ဆ႒သံဂါယနာ တင္ေသာ ၁၉၅၆-ခုႏွစ္တြင္ စတင္အသုံးျပဳခဲ့ပါသည္။

အလံေတာ္ အရြယ္အစားမ်ားမွာ...

အၾကီး = အလ်ား ၉ ေပ၊ အနံ ၅ ေပ။
အလတ္ = အလ်ား ၄ေပ ၆ လက္မ၊ အနံ ၂ ေပ ၆ လက္မ။
အလတ္ = အလ်ား ၂ ေပ ၃ လက္မ၊ အနံ ၁ ေပ ၃ လက္မ။
အေသး = အလ်ား ၉ လက္မ၊ အနံ ၅ လက္မ----ဟု အစားစား သတ္မွတ္ထားေပသည္။


က်မ္းကိုး။  ။ အရွင္ စေႏၵာဘာသ (ေရႊဘို) သာသနာ့ အလံေတာ္။


ဘာသာေရး ဗဟုသုတ ျပည့္၀ၾကပါေစ....


ေမတၱာျဖင့္...ေရႊဘုန္း (29.6.2012)